چند قدم تا پایان کامل بحران سوریه باقی است؟

0
385

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، هفدهمین اجلاس آستانه در مورد سوریه با حضور هیئت‌های ایران، روسیه، ترکیه، سوریه، معارضه و کشور‌های لبنان و عراق بعنوان ناظر ۳۰ آذر ماه برگزار شد.

در اولین روز این‌نشست هیئت ایرانی به ریاست علی اصغر خاجی مشاور ویژه وزیر خارجه با هیئت روسی به ریاست لاورنتیف نماینده ویژه روسیه در امور سوریه دیدار داشت. در این نشست مسائل مختلف سوریه از جمله وضعیت در ادلب و جنوب، تشکیل جلسه هفتم قانون اساسی، تجاوزات رژیم صهیونیستی به سوریه، خروج آمریکا از عراق و سوریه و پیگیری نتایج سفر هیئت روسی به تهران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

نشست آستانه اوایل سال ۲۰۱۷ در پایتخت قزاقستان و با ابتکار جمهوری اسلامی ایران آغاز شد و بر پایبندی ثابت به حفظ حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی سوریه و تداوم جنگ علیه تشکیلات تروریستی تا از بین بردن نهایی آن‌ها تاکید دارد و تاکنون بیش از پانزده بار تشکیل شده و تلاش دارد تا برای بحران سوریه راه حلی بیندیشد.

بحران سوریه حدود ۱۰ سال پیش توسط آمریکا و برخی مرتجعین منطقه با پشتیبانی مالی تسلیحاتی و انسانی گروه‌های تکفیری آغاز شد و تا کنون به طول انجامیده و بیش از ۵۰۰ هزار قربانی داشته است. بیشتر شهرهای سوریه ویران شده اند و بیش از نیمی از جمعیت کشور مجبور شده اند که از خانه‌ و شهر و بعضا کشورشان مهاجرت کنند. 

در هفدهمین نشست آستانه، طرفین با تاکید بر لزوم حفظ سیادت و حاکمیت سوریه، بر تشکیل جلسه آتی کمیته قانون اساسی تاکید کردند.

طرف ایرانی، مثل همیشه خروج نیرو‌های آمریکایی از خاک سوریه را مورد تاکید قرار داد. در اولین روز نشست آستانه، هیئت ایران همچنین با هیئت ترکیه دیدار کرد. در این دیدار ضمن تاکید بر روابط برادرانه و تاریخی دو کشور، برگزاری اجلاس سران آستانه در تهران در ابتدای سال جدید میلادی، برگزاری نشست اجلاس وزرای خارجه آستانه قبل از اجلاس سران، تاکید بر لزوم استمرار کمیته قانون اساسی سوریه تا وصول به اهداف مورد نظر و بررسی طرح‌های جدید مورد علاقه طرفین و لزوم تعمیق و تحکیم روند آستانه به عنوان مهم‌ترین و موثرترین روند سیاسی حل مشکلات سوریه، مسئله خروج آمریکا از سوریه و احتمالات گوناگون این موضوع و بحث آوارگان سوری و لزوم فراهم کردن شرایط بازگشت داوطلبانه آن‌ها جهت افزایش اعتماد در داخل سوریه و کاهش مشکلات کشور‌های مهاجر پذیر مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

مشاور ارشد وزیر امور خارجه ایران در امور ویژه سیاسی درباره خروجی این نشست می‌گوید روسیه، ایران و ترکیه توافق کرده‌اند نشست بعدی آستانه در فوریه و مارس ۲۰۲۲ در تهران برگزار شود که به شرایط بیماری کرونا بستگی خواهد داشت، اما برای این نشست برنامه‌ریزی شده است. این موضوع در دستور کار مذاکرات آستانه در نورالسلطان بوده است و در بندی جداگانه در بیانیه نهایی این کشور‌های ضامن صلح سوریه گنجانده خواهد شد.

این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به این سوال که آیا این نشست پیش از نشست وزرای امور خارجه این کشور‌ها برگزار خواهد شد یا نه پاسخ داد بله، ما در این باره به توافق رسیده‌ایم. در ژانویه یا اوایل فوریه یک نشست وزیران خواهیم داشت و بعد نشست آستانه به دنبال آن برگزار خواهد شد. نشست بعدی آستانه ظرف چند هفته پس از نشست ترکیه، ایران و روسیه برگزار خواهد شد.

پیش از این، روسای جمهور روسیه، ایران و ترکیه در ۱ ژانویه ۲۰۲۰ نشستی مجازی درباره اوضاع سوریه داشتند و درباره نشستی حضوری در تهران در صورت بهبود شرایط بیماری همه‌گیر کرونا نیز صحبت کرده بودند.

بعد از ترکیه هیئت ایرانی شرکت کننده در اجلاس آستانه، با هیئت سوری ملاقات کرد. در این دیدار ضمن تشریح آخرین وضعیت تحولات سیاسی امنیتی سوریه، استمرار اشغال خاک این کشور توسط آمریکا محکوم و بر لزوم پیگیری اجلاس هفتم قانون اساسی تاکید شد، همچنین ضمن اعلام لزوم رفع تحریم‌های غیر انسانی علیه مردم سوریه، تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه زیر ساخت‌های سوریه محکوم شد.

در حاشیه اجلاس آستانه سفیر لبنان نیز بعنوان کشور ناظر با هیئت ایرانی دیدار کرد که در این نشست ضمن بررسی روند آستانه و تشریح نقش این روند در کاهش مناطق درگیری و ایجاد یک فرآیند سیاسی و تشکیل کمیته قانون اساسی و نیز تشکیل کمیته پیگیری مفقودین و گم شدگان، بر فرمت آستانه بعنوان تنها پروسه موفق موجود در تسهیل روند سیاسی در سوریه تاکید شد.

حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل غرب آسیا در ارزیابی از نشست‌های آستانه معتقد است علیرغم حسن نیتی که ایران و روسیه برای پایان دادن به بحران ۹ ساله سوریه به خرج داده‌اند، متاسفانه برخی عوامل منطقه‌ای و بین‌المللی مانع اجرایی شدن طرح‌ها و تصمیمات نشست‌های آستانه شدند. حضور نیرو‌های تفنگدار آمریکا در شرق فرات، حضور نیرو‌های ترکیه در ادلب و تقویت برخی از گروهک‌های تروریستی مثل جبهه النصره، جیش الاسلام و داعش از سوی آمریکا و عربستان موجب شده که بحران سوریه همچنان ادامه یابد.

این کارشناس مسائل منطقه می‌گوید دولت سوریه به دنبال این است که براساس تصمیمات آستانه قانون اساسی جدیدی را تصویب و یک بازنگری کلی در قانون اساسی سابق سوریه ایجاد کند، متاسفانه گروه‌های سیاسی مخالف دولت سوریه به دلیل کارشکنی و اختلاف نظر در مورد بند‌های قانون اساسی، مانع از این شدند که قانون اساسی سوریه بازنگری شود.

اگرچه اقدامات خوبی برای سوریه داشتیم، اما همچنان این مسئله زمان‌بر است. این جمله را حسین آجرلو  کارشناس مسائل غرب آسیا می گوید و ادامه می دهد که در حقیقت روند آستانه باید بیشترمورد حمایت قدرت‌های بین‌المللی قرار بگیرد، اما با توجه به خواسته‌های متعهدان برخی از معارضان از جمله آمریکا، غرب و کشور‌های عربی که روند آستانه را به ضرر منافع خود می‌دانند،  این روند اگرچه دستاورد داشته است و موفق‌ترین روند حل و فضل بحران سوریه بود، اما همچنان با چالش روبه رو است و راه دور و درازی در پیش دارد. 

امروز حضور گروهک‌های تروریستی در ادلب که مورد حمایت آمریکا و ترکیه هستند باعث پیچیده‌تر شدن بحران سوریه شده‌ است، بنابراین به نظر می‌رسد تا عوامل خارجی و منطقه‌ای همچنان در بحران سوریه دخیل هستند و سعی می‌کنند که سوریه را همچنان از محور مقاومت دور کنند و درگیر این بحران قرار بدهند، بحران سوریه همچنان ادامه یابد، هر چند که دولت سوریه با کمک محور مقاومت توانسته تاکنون ۹۵ درصد از اراضی سوریه را از وجود گروهک‌های تروریستی پاکسازی کند، ولی تحریم ظالمانه دولت و مردم سوریه و نهاد‌های اقتصادی به پیچیده‌تر شدن بحران این کشور کمک کرد.

حال باید منتظر ماند و دید که آیا جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ترکیه به عنوان اصلی‌ترین بازیگران منطقه‌ای می توانند سوریه را کاملا از بحران ۹ ساله خارج کنند یا این قصه همچنان ادامه خواهد داشت، زمان همه چیز را مشخص می‌کند.

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید