بیش از ۹۵ درصد از بازداشت‌های موقت صادر شده، مبتنی بر قانون نیست

محسن برهانی، وکیل و حقوق‌دان در گفت‌وگو با روزنامه شرق به تفاوت معنای مردم در دیدگاه بخشی از بدنه حاکمیت اجرائی پرداخته است.

به گزارش شرق، بخش‌های مهم این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید: 

• یک تلقی ناصحیحی که نزد برخی از افراد (برخی بخش‌های اجرائی حاکمیت شکل‌ گرفته)، چنین تلقی‌ای صورت گرفته که ما با تشدید وضعیت و فشار بیشتر بتوانیم از برخی تغییرات جلوگیری کنیم.
•  طرح‌هایی که الان تصویب می‌شود، اظهارنظرهایی که می‌شود یا احکامی که صادر می‌شود، اینها اساسا نشان‌دهنده تغییر در رویکردها نیست. 
• ما هم در حوزه تقنین، هم در حوزه قضا و هم در حوزه اجرا با چنین چالشی (چالش عدم‌ درک وضعیت جدید در جامعه و انطباق رفتارها و رویکردها براساس موقعیت جدید) مواجه هستیم. به همین دلیل اگر ما بخواهیم با یک حقوقی به موضوع نگاه کنیم، به نظر من در این سه حوزه فعلا اتفاقی نیفتاده است و دوباره آن رفتارهای سابق دارد بازتولید می‌شود!
• ما ظاهرا دچار یک مشترک لفظی هستیم؛ یعنی بخشی از حاکمیت یک واژه‌ای را (مردم را) معرفی می‌کند درحالی‌که تلقی جامعه از مردم چیز دیگری است. وقتی ما می‌گوییم مردم، وقتی می‌گوییم ناس؛ منظور ما همه افراد حاضر در یک کشور هستند. اما به نظر می‌رسد که بخشی از حاکمیت اجرائی (تکرار می‌کنم؛ بخشی از حاکمیت. نه کل حاکمیت) وقتی که می‌گویند مردم، بخشی از جامعه را جدا می‌کنند و می‌‌گویند اینها مردم هستند! پس من باید به صدای اینها گوش بدهم. از اینها بشنونم. دغدغه‌ام باید رضایت و جلب رضایت اینها باشد!
• مشکل ما این است الان ابزارهایی که واقع‌ را می‌خواهند برای ما تصویر کنند، یا از بین می‌بریم یا محدود می‌کنیم. اظهارنظر نکنید، خبر پخش نکنید و بعد برویم عناوین مجرمانه را گسترده‌تر کنیم برای اینکه اطلاع‌رسانی محدودتر شود! طرح تصویب کنیم که افرادی که جایگاه اجتماعی مقبولی دارند، قبل از اظهارنظر مراجع ذی‌ربط نظر بدهند. خب این هنر است؟ پس افراد در جامعه‌شناسی، حقوق و سیاست نظر ندهند تا مراجع رسمی نظر بدهند! خب مگر مراجع رسمی تحلیل می‌کنند؟ اصلا مگر خیلی از اینها توان تحلیل دارند؟
•  شما فیلتر ایجاد کردید. فیلتر کنید، بسیار خب. الان همه ما که در فضای مجازی هستیم، فقط شما زحمت دادید و ما باید فیلترشکن نصب کنیم.
•  حکمرانی خوب این است که من صدای مردم را بشنوم و خواست مردم را در قالب تقنین بیاورم. حکمرانی بد این است که من حرف مردم را نشنوم و مردم خواست‌شان را به من تحمیل کنند و آن‌قدر تحمیل کنند که من دیگر زورم نرسد و چون زورم نرسد، به حرف آنها گوش بدهم.
• بیش از ۹۵ درصد از بازداشت‌های موقتی که صادر شده، مبتنی بر قانون نیست. یعنی چه؟ یعنی با خود ماده ۲۳۷ کیفری سازگاری ندارد. اصلا نمی‌خواهم وارد این شوم که اساسا جرم اجتماع و تبانی جرم علیه امنیت نیست؛ چون یک اختلاف نظری بین استادان است؛ اما یک جوانی دارد شعارنویسی می‌کند و اصلا شعار بدی هم دارد می‌دهد. حتی بالاتر از این؛ در خیابان ایستاده و دارد شعار ساختارشکنانه می‌دهد. بدتر از این است؟ این چه جرمی مرتکب شد؟ شد تبلیغ علیه نظام. تبلیغ علیه نظام درجه چند است؟ درجه ۶ است. حق بازداشت موقت ندارد. برای اینکه بازداشت موقت کنند، اتهام اجتماع و تبانی را تفهیم می‌کنند، می‌گویند خب پس ما مجوز بازداشت موقت پیدا می‌کنیم. به‌همین‌خاطر شما می‌بینید تعداد زیادی هستند که بازداشت موقت برای‌شان صادر شده است.
• خبرنگار رفته یک جایی خبر گرفته آورده. این با چه کسی اجتماع و تبانی کرده؟ خبرنگار رفته عکس گرفته و آمده. خبر را کار کرده. آنجا تشییع جنازه بوده، دفنش این‌طوری بوده، خانواده‌شان این‌طوری بودند و… خب به چه جرمی او را بازداشت کردند؟ کدام اجتماع و تبانی‌؟ دارد خبررسانی می‌کند. اصلا خبررسانی مگر اجتماع و تبانی است؟ خبررسانی است؛ توصیف واقع است. پدرش این بوده، مادرش این بوده، این هم عکس‌های‌شان است.
• برداشت من این است که ما یا دیگر با اعدام مواجه نخواهیم بود و یا اگر اعدام‌هایی باشد، بسیار کم است. البته پیش‌بینی من این است که اعدامی نخواهیم داشت. اعدام از باب محارب و افساد و اینها منظورم است‌.
• در طول تاریخ کسی نتوانسته در برابر خواست مردم بایستد. آن بخشی از سیستم اجرائی که فکر می‌کنند می‌توانند صدای مردم را نشنیده بگیرند، باید بدانند که صدای مردم شنیده خواهد شد. و اگر زودتر مطالبات آنها را انجام دادند، نه مردم آسیب می‌بینند و نه دولت آسیب می‌بیند.