سنگ کلیه یک عارضه یا بیماری است که طبق آمار، هشت تا ۱۰ درصد مردم کشور دچار آن هستند. اما سنگ‌ها چگونه و چرا تشکیل می‌شوند؟ راه درمان کلیه‌ای که در آن سنگ تشکیل شده چیست و کسانی که کلیه‌های سنگ‌ساز دارند باید چه کارهایی انجام دهند تا دوباره دچار این بیماری نشوند؟ ابتدا باید بدانیم سنگ کلیه چیست و چرا تشکیل می‌شود؟
به گزارش اعتمادآنلاین، سنگ‌های کلیه از رسوبات سختی هستند که معمولاً به علت غلظت بالای املاح و نمک در ادرار به وجود می‌آیند. در بیشتر مواقع حرکت سنگ‌های کلیوی با درد شدید همراه است.
سنگ کلیه تا زمانی که از دیواره کلیه جدا نشود و حرکت نکند، هیچ علامتی ندارد و فرد مبتلا غالباً دردی احساس نمی‌کند. مشکل از زمانی آغاز می‌شود که سنگ در کلیه جابه‌جا می‌شود یا به سمت لوله‌ای که هر کلیه را به مثانه وصل می‌کند به راه می‌افتد. آن زمان است که درد و سایر علائم آغاز می‌شود.
علائم حرکت سنگ کلیه برای دفع
- احساس درد شدید در پهلوها، پشت و زیر دنده و حتی گاهی درد شدید در شکم
- سوزش ادرار
- تکرر ادرار
- کم شدن ادرار
- تیره شدن یا صورتی و قرمز شدن رنگ ادار
- کم شدن حجم ادرار
- تهوع و استفراغ
- تب و لرز در مواقعی که سنگ کلیه با عفونت همراه است
درد سنگ کلیه با حرکت سنگ تغییر می‌کند و در بدن جابه‌جا می‌شود.
اما سنگ‌های کلیه از جنس‌های متفاوتی هستند که علل تشکیل سنگ را نشان می‌دهند. اگر سنگ دفع‌شده را به آزمایشگاه بدهیم، جنس و علل تشکیل آن مشخص می‌شود و پزشک معالج می‌تواند برای پیشگیری از تشکیل دوباره آن راه درمانی مناسبی تجویز کند.
انواع سنگ‌های کلیه عبارت‌اند از:
سنگ‌های کلسیمی
سنگ‌های کلسیمی دو نوع‌اند: یک نوع سنگ کلسیمی اگزالات و نوع دیگر سنگ کلسیمی فسفات.
اگزالات یک ماده طبیعی است؛ این ماده علاوه بر اینکه در برخی غذاها وجود دارد، در کبد هم تولید می‌شود. برخی سبزیجات، میوه‌ها، مغزیات و شکلات‌ها حاوی مقدار زیادی اگزالات هستند همچنین مصرف ویتامین D نیز می‌تواند مقدار این ماده را افزایش دهد.
برخی تغییرات در سوخت‌وساز بدن، همچنین برخی از سردردهای میگرنی و یک داروی ضدصرع به نام توپیرامات ممکن است موجب تشکیل این نوع سنگ کلیه شوند.
سنگ ستراویتی
این نوع سنگ کلیه بر اثر عفونت ایجاد می‌شود؛ مثل عفونت دستگاه ادراری. این سنگ‌ها می‌توانند به سرعت بزرگ شوند و معمولاً اندازه بزرگی دارند؛ به همین دلیل حرکت نمی‌کنند و علامت زیادی ندارند.
سنگ اسید اوریکی
سنگ‌های اسید اوریکی معمولاً بر اثر کمبود آب تشکیل می‌شوند و کسانی که مایعات کمی می‌نوشند و در مقابل بدن‌شان آب زیادی از دست می‌دهد در معرض این نوع سنگ کلیه هستند. همچنین افرادی که پروتئین زیادی مصرف می‌کنند یا اسید اوریک خون بالا (نقرس) دارند هم ممکن است به این نوع سنگ کلیه دچار شوند.
سنگ سیستینی
این نوع سنگ بر اثر یک اختلال ارثی ایجاد می‌شود که در آن، ماده خاصی به نام سیستین در بدن فرد مبتلا بیشتر از حد معمول در ادرار دفع می‌شود.
درمان سنگ کلیه
اگر سنگ تشکیل‌شده کوچک باشد با نوشیدن آب زیاد در حد دو سه لیتر در روز و تجویز دارو از سوی پزشک برطرف می‌شود. اما در صورتی که سنگ بزرگ‌تر از پنج میل باشد، با نظر پزشک برای درمان آن تصمیم‌گیری می‌شود که گاه با عمل‌های سنگ‌شکن یا در موارد حادتر با عمل جراحی باز قابل درمان است.
