دولت بایدن روز جمعه مدعی شد که در واکنش به حمله موشکی بالستیک گسترده تهران به اسرائیل تحریمهای اعمالی علیه ایران را تشدید خواهد کرد. موضع گیری رئیس جمهوری ایالات متحده در حالی رسانهای شد که همزمان کاخ سفید تلاش دارد مانع از پاسخ احتمالی ادعایی اسرائیل شود؛ چرا که نیروهای آمریکایی از وقوع رویارویی فراگیر و افزایش بهای نفت هراس دارند. در همین راستا، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی روز جمعه مدعی شد این بار قرار است محدودیتهایی علیه «ناوگان ارواح» اعمال شود؛ شرکتهای کشتیرانی که به ایران در دور زدن تحریمها و نقل و انتقال نفت به سراسر جهان کمک میکند. سالیوان در بیانیهای مدعی شد: «تحریمهای اخیر موجب خواهد شد تا دسترسی ایران به منابع مالی جهت حمایت از برنامههای موشکی و فعالیتهای منطقهایاش کاهش یابد.».
منطقه در آماده باش!
به نوشته وال استریت ژرونال، «تقریبا 90 درصد صادرات ایران راهی چین میشود. همزمان برخی از بازرگانها و تجار ایرانی برای فرار از تحریمهای موجود با استفاده از شرکتهای مستقر در مالزی، چین، هند و امارات متحده عربی کالاهای خود را به چین و سایر مقاصد انتقال دادهاند. ایالات متحده روز جمعه اعلام کرد که 23 کشتی را شناسایی کرده که به حمل و نقل نفت خام ایران کمک کردهاند و علیه آنها اقدام خواهد کرد». این نشریه در ادامه آورده، «حدود 15 درصد از واردات نفت چین از ایران است. گامهای جدید در حالی برداشته میشود که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل و بایدن، رئیسجمهور آمریکا، همراه با دستیارانشان، در مورد برنامههای ادعایی اسرائیل رایزنی داشتند.
بایدن هفته گذشته از اسرائیل خواست تا از حمله میادین و سکوی نفتی ایران خودداری کند. به ادعای ناظران ایالات متحده هراس دارد که حمله به تاسیسات ایران زمینه را برای حضور ایالات متحده در میدان فراهم کند. اوایل ماه جاری ایران در پاسخ به ترور شهید سیدحسن نصرالله، شهید اسماعیل هنیه و شهید عباس نیلفروشان، مواضع اسرائیل را هدف موشکهای بالستیک خود قرار داد. تهران همزمان به بازیگران عربی حاشیه خلیج فارس هشدار داده، در صورتی که این گروه از بازیگران به اسرائیل اجازه دهند تا از حریم هواییشان علیه ایران استفاده کند، فعلشان بیپاسخ نمیماند. همین هشدار موجب شده تا نگرانی کشورهای عربی از این که زیرساختهایشان هدف حملات متقابل قرار بگیرد، افزایش یابد».
وقتی خاورمیانه مسلح میشود
اعلام دور تازه تحریمها در شرایطی رسانهای شد که دولت بایدن فروش بیش از یک میلیارد دلار تسلیحات جدید برای عربستان سعودی و امارات متحده عربی، دو بازیگر و متحد نزدیک خود در خلیج فارس را تصویب کرد. به نوشته وال استریت ژورنال، «بستههای تسلیحاتی شامل دو نوع موشک زمین به زمین برای امارات متحده عربی میشود – سیستمهای موشکی تاکتیکی ارتش یا ATACMS، و سیستمهای موشک پرتاب چندگانه هدایتشونده یا GMLRS – و همچنین پشتیبانی لجستیکی به ارزش کل بیش از 1.4 میلیارد دلار نیز در این چارچوب تعریف شده است. به گفته وزارت امور خارجه آمریکا، ایالات متحده همچنین موشکهای AIM-9X Block II Sidewinder به ارزش 252 میلیون دلار که موشکهای هوا به هوا با برد کوتاهتری هستند و مهمات به ارزش 139 میلیون دلار را در اختیار عربستان قرار داده است.
قانونگذاران آمریکایی از هر دو حزب در ماههای اخیر کاخ سفید را برای تشدید تحریمها علیه صادرات نفت ایران تحت فشار قرار دادهاند و مدعیاند که ایران از طریق دور زدن تحریمها توانسته منابع مالی مورد نیازش را تامین کند. در همین راستا جو بایدن ماه پتامبر مدعی شد: تحریمهای موجود باید بهطور مؤثرتر اجرا شوند تا به سرعت به توانایی ایران برای دور زدن محدودیتهای تجاری پایان داده شود. در غیر این صورت، ایران از درآمدهای نفتی خود (ادعایی) برای حمایت مادی متحدان منطقهایاش استفاده خواهد کرد. با این حال سناتور جمهوری خواه دن سالیوان روز جمعه مدعی شد تحریمهای اعمال شده علیه ایران در قیاس با محدودیتهای تعریف شده در زمان ریاست ترامپ اندک است، این سناتور مدعی شد: «متاسفانه، در جریان بیانیه اخیر، بنادر، خریداران و پالایشگاههای چین که حدود ۹۰ درصد صادرات نفت ایران را خریداری میکنند، هدف تحریمهای جدی قرار نگرفتهاند».
بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، «ایران در سه ماهه دوم سال جاری حدود 3.3 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده است. شرکتها و بازرگانان ردیابی کشتیها میگویند که این کشور اغلب نیمی یا بیشتر از این محصول را علیرغم تحریمهای موجود ایالات متحده صادر میکند. بخش عظیمی از محمولههای جمهوری اسلامی ایران به خارج از کشور از طریق پایانهای عظیم در جزیره خارک در خلیج فارس انجام میشود که توسط نفتکشها برای انتقال تجهیزات به پالایشگاهها در آسیا و جاهای دیگر استفاده میشود. طبق داده های فدرال، آمریکاییها به طور متوسط 3.18 دلار برای یک گالن بنزین معمولی در هفته گذشته پرداخت کردند که حدود 13 درصد از آوریل کاهش یافته است. دیزلی که کامیون داران برای حمل کالاهای بین کشوری و کشاورزان برای تامین انرژی ماشین آلات استفاده میکنند، از زمان حمله روسیه به اوکراین که بازارهای جهانی انرژی را در هم کوبیده است، ارزان نبوده است».