تاریخ معماری ایران از دوران باستان یکی از درخشان‌ترین نمونه‌های تمدن بشری است و آثار برجسته‌ای همچون تخت جمشید، باغ‌های ایرانی، گنبد سلطانیه و مساجد تاریخی اصفهان نمونه‌هایی ماندگار از خلاقیت و دانش معماران ایرانی هستند. معماری ایران که همواره در جستجوی معنا، کارکرد و زیبایی بوده، با نوآوری و هماهنگی با اقلیم و فرهنگ بومی، نقش بی‌بدیلی در شکل‌دهی به فرهنگ جهانی ایفا کرده است.
متأسفانه، طی دهه‌های اخیر با تغییرات اجتماعی و اقتصادی، کیفیت و اصالت معماری در ایران دچار افت محسوسی شده است. افراد بدون دانش و تخصص کافی، تنها با اتکا به تبلیغات و فضای مجازی، به‌عنوان معمار یا طراح شناخته می‌شوند. این روند، که با ظهور بلاگر‌ها و کپی‌کاران و افرادی که بیشتر به‌دنبال مدارک جعلی و ظاهرسازی هستند، سبب کاهش کیفیت ساخت‌وساز شده است.
در بسیاری از همایش‌ها و نمایشگاه‌ها، به‌جای انتقال دانش علمی، بیشتر به تبلیغات و نمایش‌های سطحی توجه می‌شود و استعداد‌های جوان و نوآور، کمتر مورد حمایت قرار می‌گیرند. در این شرایط، فضایی برای یادگیری و نقد سازنده در معماری وجود ندارد و فرهنگ تظاهر و ظاهرسازی، به جای خلاقیت و تفکر عمیق، بر این صنعت سایه انداخته است.
با توجه به مشکلات موجود، نیاز مبرمی به ایجاد رسانه‌ای علمی و تخصصی در حوزه معماری و ساخت‌وساز احساس می‌شود. چنین رسانه‌ای می‌تواند بدون ملاحظات مالی و تبلیغاتی، به نقد و بررسی آثار معماری و طرح‌های ساخت‌وساز بپردازد، مشکلات و نقاط ضعف را آشکار کند و به ارتقای کیفیت و تخصص‌گرایی در این صنعت کمک کند. در نهایت، این رویکرد می‌تواند راه را برای توسعه‌ای پایدار و متکی بر اصول معماری ایرانی هموار سازد.
بهبود و بازگشت به اصالت در معماری و ساخت‌وساز ایران نیازمند تغییرات جدی در فرهنگ نقد و دانش‌افزایی است. با ایجاد فضایی سالم برای نقد و ارزیابی علمی، می‌توان زمینه‌ای مناسب برای رشد معماران متعهد و متخصص فراهم کرد و از ورود افرادی با نگاه سطحی و تجاری به این عرصه جلوگیری کرد.
بهار طاهری_کارشناس مسکن