این مبحث به معرفی مواد شیمیایی میپردازد و تعریفی کلی از انواع مواد شیمیایی و وجه تمایز آنها را بیان میدارد .
همانطور که میدانیم جهان پیرامون ما از انواع ترکیبات ساده و پیچیده تشکیل شده است و در واقع تمام اجزاء ترکیبات موجود در هستی از عناصری تشکیل یافته اند که همگی در واقع عناصر شیمیایی نامیده میشوند . بنابراین تمامی ترکیبات موجود در گیتی در واقع ترکیبات شیمیایی هستند .
با توجه به مطلب بالا میتوان دریافت که در اصل همه آنچه که انسان برای ادامه بقای خود به آن نیاز دارد ترکیبی شیمیایی محسوب میشود ، که شامل همه خوراکی ها ( مواد غذایی ، میوه ها ، افزودنی ها ، داروها و … ) ، شامل تمامی محصولات بهداشتی و آرایشی ( صابونها ، پاک کننده ها ، شوینده ها و … ) و بطور کلی شامل هر آنچه ما به صورت روزمره از آنها بهره میجوییم میشوند .
مواد شیمیایی طبیعی چیست؟
باید بدانیم که مواد شیمیایی طبیعی می توانند یکی از این موارد باشند :
۱.در اصل یک ماده شیمیایی فرآوری نشده که فقط در طبیعت یافت می شود ، مانند مواد شیمیایی حاصل از گیاهان، میکروارگانیسم ها، حیوانات، زمین و دریا .
۲.در حالت دیگر میتوان گفت، یک ماده شیمیایی که در طبیعت یافت می شود و با استفاده از فرآیندی استخراج می شود که ترکیب شیمیایی آن تغییر نیابد.
دانستن این نکته حائز اهمیت است که بدانیم اگر بخواهیم تخصصی تر و در واقع به عنوان یه صنعت خاص به شاخه تولید ترکیبات و مواد شیمیایی بپردازیم با صنعتی بسیار گسترده مواجه خواهیم شد به نام صنعت تولید مواد شیمیایی .
در این صنعت با کارخانه های تخصصی محصولات شیمیایی مواجه خواهیم شد که به صورت حرفه ای و علمی با کمک گرفتن از تجهیزات خاص و متخصصین متبحر در کشورهای مختلف جهان اقدام به تولید مواد شیمیایی مینمایند .
این کارخانه ها هر کدام در یک یا چندین شاخه تولیدی محصولات شیمیایی به صورت تخصصی فعالیت مینمایند . این شرکت ها در اقصی نقاط جهان ایجاد شده اند و در ۵ قاره کره زمین با توجه به شاخه تخصصی و وسعت تولیدات خود مشغول به فعالیت هستند .
یکی از شاخصه های اصلی احداث کارخانه های مواد شیمیایی در نقاط مختلف کره زمین ، وجود منابع لازم ( مواد اولیه معدنی ) برای تولید انواع محصولات متنوع یا یک محصول خاص است . این منابع یا در کشور مبدا وجود دارند و یا اینکه از دیگر نقاط جهان به آن نقطه از طریق حمل و نقل دریایی ، زمینی یا هوایی ارسال میگردند .
با توجه به وسعت بسیار زیاد شاخه های علمی در زمینه تولید مواد شیمیایی که در واقع تلفیقی ترکیبی از تمام علوم مثل فیزیک و ریاضیات و شیمی و … هستند ، به قطعیت میتوان گفت که هیچ کارخانه ای قادر به تولید تمامی محصولات شیمیایی مورد نیاز نخواهد بود .
از سوی دیگر نیاز موجود در بازارهای جهانی ، شاخصه ای بسیار مهم برای برنامه ریزی جهت تولید محصولات شیمیایی به شمار میرود .
نکته بسیار مهمی که باید در مورد این مطلب توضیح داد این است که به طور کلی محصولات مواد شیمیایی در دو دسته کلی زیر در واحد های تولیدی ارائه میگردند :
۱ – مواد شیمیایی آزمایشگاهی
۲ – مواد شیمیایی صنعتی
تعریف مواد شیمیایی آزمایشگاهی
محصولات شیمیایی آزمایشگاهی به دسته ای از تولیدات گفته میشود که در کارخانه های تخصصی محصولات آزمایشگاهی تولید میگردند . این تولیدات با استفاده از فرایندهای بسیار پیشرفته خالص سازی و آنالیز تولید میگردند . این ترکیبات با توجه به هزینه ای که طی فرایند سنتز و تولید آنها به کار گرفته میشود دارای قیمت های بالاتری نسبت به نوع صنعتی خود هستند .
تعداد بسیار زیادی از مواد شیمیایی آزمایشگاهی در کارخانه های این محصولات در جهان تولید میگردند و در حجم های بسیار کوچک تا بالک های بزرگ به بازارهای جهانی ارائه میگردند .
تنوع اقلام تولیدی محصولات شیمیایی آزمایشگاهی موجب شده است این محصولات در بسیاری از امور تحقیقاتی در شاخه های متنوع علمی در مراکز پژوهشی و علمی و دانشگاهی به کار گرفته شوند .
این محصولات همچنین در بسیاری از کارخانه های تولید مواد غذایی ، تولید داروها ، لاستیک سازی ، صنایع کشاورزی ، صنایع چسب و رزین و …. به عنوان ماده اولیه مورد استفاده قرار میگیرند .
تعریف مواد شیمیایی صنعتی
محصولات شیمیایی صنعتی به محصولاتی گفته میشود که در کارخانه های مواد شیمیایی صنعتی تولید میگردند . غالبا در طول فرایند تولید این محصولات از تکنولوژی پیشرفته تولید محصولات شیمیایی آزمایشگاهی استفاده نمیشود ، لذا این دسته از ترکیبات دارای خلوص بسیار پایینتری نسبت به مواد شیمیایی آزمایشگاهی هستند و در عین حال از تنوع گرید بندی نوع آزمایشگاهی خود بی بهره اند .
ترکیبات شیمیایی صنعتی از لحاظ تنوع بسیار نازل تر از نوع آزمایشگاهی خود هستند و به این دلیل که تولید این محصولات باید توجیه کاربری در صنعت را داشته باشند ، نسبت به نوع آزمایشگاهی از لحاظ تنوع بسیار محدود هستند .
جمع بندی
با توجه به این که انواع مواد شیمیایی آزمایشگاهی و صنعتی در سطح جهان تولید میگردند ، میبایست برطبق نیاز کاربر که میتواند نیازهای تحقیقاتی و پژوهشی باشد یا در عین حال نیاز به تولید یک کالای با کیفیت در کارخانه های مختلف باشد ، میتوان نوع آزمایشگاهی مواد شیمیایی را انتخاب کرد . اما اگر در تولید محصول خاصی در کارخانه ها نیاز به کیفیت بخصوصی نباشد میتوان نوع صنعتی مواد شیمیایی را برگزید .
